Nathan Zuckerman – Roths Alter ego – trifft zufällig seinen ehemaligen Englischlehrer Murray Ringold, sie kommen ins Gespräch und reden über die Vergangenheit. Im Zentrum ihrer beider Erinnerung steht Murrays jüngerer Bruder Ira.

Nathans große Gabe ist das Zuhören, und so hört er als Kind natürlich seinem Lehrer zu, und dann dessen Bruder, den er bei einem Besuch kennenlernt. Auch fünfzig Jahre später lauscht er den Erzählungen des alten Murray, der Entwicklungen schildert und Geschehnisse enthüllt, die dem Jungen seinerzeit entweder unbekannt waren oder nichts sagten. Nathan bringt das mit seinen Erinnerungen zusammen, sodaß ein farbenprächtiges, handlungsreiches und hochemotionales Bild entsteht, in dessen Zentrum Ira Ringold steht.
Mehr auf meinem Blog "Notizhefte": https://notizhefte.com/2020/09/30/es-war-einmal-in-amerika/

Part 2 of what’s become known as Roth’s American Trilogy. Sandwiched between the (better) American Pastoral & Human Stain, this 1998 novel transports us to ’40s-’50s Newark & lets the late master unload on McCarthyism & the blacklist. It charts the rise & ruin of a Communist roughneck radio star, mostly through the eyes of Roth’s sometimes alter ego, the awestruck Nathan Zuckerman. This is hectoring-Roth, not playful-Roth. And it’s not his best. Still, as always, he expertly catches the rhythms of a time & place. Talky, sure, but everyone should talk with such vigor. Nice ending too.

“..γι’αυτό θεωρώ ίσως ότι η εποχή του μακαρθισμού εγκαινίασε τον μεταπολεμικό θρίαμβο του κουτσομπολιού ως συνεκτικού συμβόλου πίστεως της αρχαιότερης δημοκρατικής πολιτείας του κόσμου. Στο Κουτσομπολιό Ελπίζουμε. Το κουτσομπολιό ως ευαγγέλιο, ως εθνική πίστη. Ο μακαρθισμός ως αρχή της μετατροπής όχι μόνο της σοβαρής πολιτικής αλλά οτιδήποτε σοβαρού σε ψυχαγωγία για της μάζες. Ο μακαρθισμός ως πρώτη ανθοφορία της αμερικανικής ακρισίας που βλέπουμε σήμερα παντού.”

Ο όρος μακαρθισμός, περιγράφει την πολιτικά κατευθυνόμενη πράξη της καταγγελίας και δίωξης ατόμων που θεωρείται ότι συνδέονται ή ανήκουν σε κομμουνιστικές, σοσιαλιστικές ή αναρχικές ομάδες, με βάση ατεκμηρίωτα και αβάσιμα στοιχεία. Η πρακτική αυτή, που την συναντάμε σε όλο τον μεταπολεμικό, ψυχροπολεμικό κόσμο, ακόμη και στην μετεμφυλιακή Ελλάδα, χρωστάει το όνομα την στον Αμερικανό γερουσιαστή Τζόζεφ (Τζο) Μακάρθι, πρόσωπο κλειδί της εκστρατείας που ηγήθηκε τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια, που στόχος της ήταν η καταπολέμηση της υποτιθέμενης διείσδυσης κομμουνιστικών στοιχείων στις ΗΠΑ. Η καμπάνια αυτή, που δεν ανακάλυψε καμία κομμουνιστική σκευωρία, είχε ως αποτέλεσμα την ταλαιπωρία χιλιάδων Αμερικανών πολιτών, που καταγγέλθηκαν ως κομμουνιστές και έχασαν τις δουλειές τους, διώχθηκαν, ακόμη και δικάστηκαν. H υστερία του “Κόκκινου Τρόμου” της εποχής, καλλιέργησε στις μάζες ένα αίσθημα χαφιεδισμού και καταγγελίας ενώ ο τύπος στράφηκε σε ένα μίγμα καταγγελίας και κουτσομπολιού.

Το κλίμα αυτής της σκοτεινής εποχής, μας μεταφέρει με μεγάλη επιτυχία ο Φίλιπ Ροθ με το βιβλίο του Παντρεύτηκα έναν κομμουνιστή. Ο Νέιθαν Ζούκερμαν, alter ego του συγγραφέα και γνώριμος στους αναγνώστες του από άλλα βιβλία, συναντιέται με τον παλιό του καθηγητή Μάρεϊ Ρίνγκολντ πενήντα σχεδόν χρόνια μετά την εποχή του Κόκκινου Τρόμου και μαζί βυθίζονται στις αναμνήσεις, δίνοντας έτσι στον αναγνώστη μια κλεφτή ματιά στην ζωή του Άιρα Ρίνγκολντ, αδερφού του Μάρεϊ και εφηβικού πρότυπου για τον Νέιθαν. Ο Αίρα, που έζησε μια ταραχώδη ζωή, υπήρξε φτωχός εργάτης από τα βιομηχανικά προάστια της Νέας Υόρκης, ένα θύμα της οικονομικά καταστροφικής της δεκαετίας του 20’ που έγινε μαχητικός κομμουνιστής στρατευμένος στον αγώνα για μια νέα κοινωνία. Κατάφερε να ανέλθει κοινωνικά και να γίνει διάσημος ηθοποιός του ραδιοφώνου, επιτυχημένος και παντρεμένος με την διάσημη ηθοποιό Εύα Φρέιμ, η οποία στάθηκε και η καταστροφή του, καθώς τον πρόδωσε, καταγγέλλοντας τον μέσα από το βιβλίο της, Παντρεύτηκα έναν Κομμουνιστή, με αποτέλεσμα ο Άιρα να καταλήξει στην μαύρη λίστα, άνεργος και με τη ζωή του ρημαγμένη.

Η ιστορία του Άιρα είναι μια ιστορία πολύπλοκη. Μια δραματική ιστορία ενός οργισμένου άντρα και των συνθηκών που τον διαμόρφωσαν προσωπικά και πολιτικά. Ταυτόχρονα είναι μια ιστορία προδοσίας, η ιστορία μια τοξικής σχέσης αγάπης και μίσους που οδηγεί τους πρωταγωνιστές της στην καταστροφή. Κι όλα αυτά, στο σκοτεινό, αποπνικτικό κλίμα της ψυχροπολεμικής Αμερικής του Τζο Μακάρθι. Ένα δράμα παιγμένο από τους καλύτερους ηθοποιούς, τους καλογραμμένους χαρακτήρες του Άιρα και της Εύας.

Ο Φιλιπ Ροθ ή μάλλον ο λογοτεχνικός του εαυτός Νέιθαν, μεγαλώνοντας παίρνει τις αποστάσεις του από την ιδεολογία του Άιρα και επηρεασμένος από τρίτα ερεθίσματα, υιοθετεί μια πιο μετριοπαθή πολιτική στάση. Ανάξιο αναφοράς, αν εξαιρέσουμε ένα από αυτά τα ερεθίσματα, τον καθηγητή Λίο, που θα δώσει μέσα από τον μονόλογο του, τον πιο “η τέχνη για την τέχνη” ορισμό που έχω συναντήσει, μέσα από τον ελιτιστικό του μονόλογο που αφορμή του είναι ένα ιδεολογικά φορτισμένο κείμενο που του παραδίδει ο μαθητής του στα πλαίσια μιας εργασίας.

“Ποιο είναι το κίνητρο για να γράφει κανείς σοβαρή λογοτεχνία κύριε Ζούκερμαν; Να αφοπλίσει τους εχθρούς του ελέγχου των τιμών; Το κίνητρο για να γράφει κανείς σοβαρή λογοτεχνία είναι το να γράφει σοβαρή λογοτεχνία. Θέλεις να επαναστατήσεις εναντίον της κοινωνίας; Θα σου πω εγώ πώς να το κάνεις: γράψε καλά.”

Και ο Ροθ γράφει καλά και αυτό φαίνεται, καθώς το Παντρεύτηκα έναν κομμουνιστή είναι ένα καλογραμμένο μυθιστόρημα που σίγουρα θα προκαλέσει σκέψεις στον αναγνώστη και θα τον μεταφέρει σε μια ζοφερή εποχή της πρόσφατης ιστορίας.

good but a bit cerebral

Abandoned. I'm hit or miss with Roth. The only consistency I can find is I like anything of his that I've read which was published after 2000: The Human Stain, The Plot Against America, and Everyman. Anything of his I've read which was published before that date is either mediocre or bad.

This novel had a very circular narrative, and I just couldn't care less about the protagonist. It's possible it could've worked as a novella, but it really felt like Roth was struggling to fill the pages--more so than usual, if you are familiar with his already verbose style.

O Roth é um escritor brilhante. Esta descrição da América dos anos 50 é excelente. Só espero que lhe dêem o Nobel antes que seja tarde demais.

Много песен слыхал я в родной стороне
I have heard many songs all around the land

В них про радость, про горе мне пели,
They have told me of blithe and of woe

Но из песен одна в память врезалась мне
But my memory holds just one song of them all

Это песня рабочей артели.
That's the song of the body of workers.

Dubinushka

Here is to Ira and all the other Iras to have lived including the Ira I've lived around, my entire life.
Here's to all those naive and idealist dreamers who held on to all those unrealistic and destructive ideologies, just to feel like their lives and themselves mean something...and how they ended up... In despair....

How is he so good